Hieronder volgt de herschreven versie van het artikel dat in augustus 2024 verscheen.
HET BEELD van de twee trigrammen: onder de Aarde, boven de Wind. Wind is wind. Indringend en gelijkmoedig. Wind is hout, planten, groen en bomen, alles wat gestaag groeit. Wind boven Aarde: een boom op een vlakte, de hoogste boom in het bos. Klim erin, en je hebt uitzicht, overzicht, horizon. Kijk daar om je heen en je weet waar je leven zich bevindt. Mensen bouwden uitkijktorens en kraaiennesten, jaloers op het perspectief van vogels. Drie van hen zitten nu hoog in de kruin van een boom. Wind over Aarde: het beeld van Observeren.
Van beneden af gezien is de kerktoren imposant, hoe hoger die was, des te groter de status van de middeleeuwse gemeenschap. Toch lag het belang van de toren elders. Het lag in het tot dan toe ongekende perspectief dat hij bood aan diegenen die de moeite nam erin te kimmen. Het perspectief van wolken, regendruppels en de meeuwen, het perspectief van een overleden ouder die neerkijkt op jouw dagelijks goedbedoelde gedoe en gehannes, het perspectief van de wind.
Van een middeleeuws kerktoren via een vuurtoren en een bouwkraan, naar een wolkenkrabber. Baas boven baas. De aanvankelijk verruiming van het bewustzijn - de stad van nog grotere hoogte te zien - ebde spoedig weer weg. De sensatie verstofte. De eerste maal dat ik als passagier de take-off van het vliegtuig meemaakte, op dat moment een verbluffende ervaring, was ik misschien nog verbijsterder over mijn medepassagiers die routineus en onaangedaan met hun neus in de krant zaten. Ik zal als een kind aan het raampje gekluisterd, en zag - als voor het eerst - mijn stad, het land, de kust, de wolken, het licht. Sindsdien vloog ik honderden keren, het wonder van het grote perspectief was gauw gesleten.
Dan nog maar, de dampkring uit, verlost van het aardse zwaartekracht. Een groot aantal teruggekeerde ruimtereizigers hebben getuigd over hun veranderde perspectief op het bestaan, nadat ze de aarde van die grote afstand konden aanschouwen. Hadden ze voor vertrek nog verwachten om volop gebruik te maken van de mogelijkheden die het ruimtestation bood om verder de oneindigheid in te turen, ze draaiden hun hoofd onwillekeurig terug naar de aarde en konden hun blik daar nauwelijks meer van afhouden.
Edgar Mitchell (Apollo 14; 1971) described it as an ‘explosion of awareness' and an ‘overwhelming sense of oneness and connectedness... accompanied by an ecstasy... an epiphany’.
William Shatner (Blue Origin NS-18, 2021) said immediately after landing that, ‘Everybody in the world needs to do this. ... The covering of blue was... the sheet, this blanket, this comforter of blue that we have around us... And then suddenly you shoot through it... as though you whip off a sheet off you when you’re asleep, and you’re looking into blackness, into _**black ugliness,**_ and you look down. There’s the blue down there, and the black up there and it’s... There is mother, and Earth, and comfort. And there is—is _there_ death? I don’t know. It was so moving to me. This experience, it’s something unbelievable.’
Ed Dwight (Blue Origin NS-25, 2024) reflected after his suborbital spaceflight: ‘Out the window, I could see the Earth. Everything looked ordered and neat and wonderful and beautiful. There was no separation between countries or states. And you ask yourself: As wonderful as it all is, why can’t the people who live on it get along? Why don’t they want to take care of such a beautiful place?’
HET BEELD van de twee trigrammen: boven Wind, onder de Aarde. Een zachte bries die over de aarde waait. Ze beroert alles, raakt alles aan, maar laat de dingen zoals ze zijn. Wind over Aarde: het beeld van Observeren. De dingen waarnemen zoals ze zijn en niet zoals je zou willen dat ze zijn. Of objectieve waarneming bestaat? Of je zonder enige bijbedoeling - als de wind - kunt aanraken? Is dat wel weggelegd voor een mens?
Het grote gaat hand in hand met het kleine. Kom dichter bij jezelf, verzacht de neiging om steeds het andere te ambiëren willen, ontdoe je van onnodige ballast en er ontstaat meteen ruimte om vrijer te observeren. De inhoud van hoofdstuk 18. Bederf (of Werken aan het Bederf) leidt naar dat van hoofdstuk 19. Toenaderen, wat op haar beurt toegang geeft tot de inhoud van dit hoofdstuk 20. Observeren.
wordt vervolgd …